Dojście do Betlejemki   [OPIS i MAPKA]
 
 

Historia

Historia COS PZA Betlejemka

Historia szkolenia w Polsce ma już blisko 80-letnią tradycję. W pierwszej połowie 1923 roku Zarząd Główny AZS w Krakowie powołał Sekcję Taternicką AZS. Sekcja prowadziła pierwsze zorganizowane szkolenia, z tym, że dotyczyły one kursów w skałkach, które miały przygotowywać do taternictwa. Pierwszą szkołą oferującą szkolenia w Tatrach była Szkoła Taternictwa, którą zorganizowała Zofia Radwańska-Kuleszyna (-Paryska) w 1939 roku.

Szkoła powstała przy Kole Zakopiańskim Klubu Wysokogórskiego PTT i mieściła się w już dziś nie istniejącym starym schronisku PTT na Gąsienicowej Hali Murowaniec. Do Szkoły Taternictwa przyjmowano za niewysoką opłatą każdego, kto się zgłosił, przy czym prowadzono kurs niższy dla taterników początkujących i wyższy dla zaawansowanych. Pierwszym instruktorem Szkoły Taternictwa był Stanisław Motyka, a po jego wyjeździe w końcu lata 1939, Tadeusz A. Pawłowski. Wybuch II wojny światowej przerwał rozrastającą się szybko działalność Szkoły, która w ciągu jednego zaledwie sezonu zdołała przeszkolić w taternictwie kilkadziesiąt osób.

W 1948 roku po głośnym wypadku, w którym zginęli Milówka oraz Westwalewicz, Komisja Szkolenia Górskiego KWPTT zorganizowała Szkołę Turystyki Górskiej i Taternictwa Klubu Wysokogórskiego PTT, z siedzibą w Zakopanem. Szkoła ta prowadziła szkolenie turystyczne, taternickie, przewodnickie, a jej kierownikiem był Witold Henryk Paryski. Niestety ośrodek ten nie przetrwał długo, bo już w 1950 r. Zarząd Główny PTT zlikwidował Komisję Szkolenia Górskiego oraz sam ośrodek. Szkoła Taternictwa wróciła do życia po wydzieleniu się Klubu Wysokogórskiego ze struktur PTTK. Działała z przerwami od 1959 roku, w różnych budynkach i szałasach na Hali Gąsienicowej.

Na początku lat 70. z inicjatywy, między innymi Ryszarda Kozioła — twórcy Zakładu Alpinizmu na AWF w Krakowie postała stała Szkoła Taternictwa. W 1974 roku po powołaniu Polskiego Związku Alpinizmu została ona przemianowana na Centralny Ośrodek Szkolenia PZA. Baza szkoły od roku 1973 mieściła się w Betlejemce — prymitywnym schronisku rodziny Bustryckich, a właściwie „podschronisku”. W 1928 roku zbudowano Wyżnie, (jak Stare w Moku) i że podstawowe czyli Wyżnie właśnie zostało rozebrane w 1968 które funkcjonowało od początku lat dwudziestych XX w. Wcześniej było to schronisko dla turystów, taterników i narciarzy. Nazwa Betlejemki pochodzi od skojarzenia ze skromną, biblijną stajenką w Palestynie.

Kierownikami Szkoły i Ośrodka byli:

Zdzisław Jakubowski (1959, 1970–74, 1975–84),
Waldemar Betlejewski (1974),
Piotr Malinowski (1984–87),
Bogumił Słama (1988–2008),
Arkadiusz Kubicki (2008–2009),
Adrian Koźbiał (2009–….).

W ciągu trzydziestu pięciu lat przez Betlejemkę przewinęło się tysiące taterników. Wielu z nich wielkimi zgłoskami zapisali się w historii nie tylko polskiego, ale i światowego alpinizmu. Na funkcjonowanie Ośrodka ogromny wpływ wywarły niezwykłe postacie — wieloletni kierownicy COS‑PZA Betlejemka: Zdzisław Jakubowski, „Szlachetny”, Piotr Malinowski „Maliniak” i Bogumił Słama „Bobas”. Do legendy przeszły anegdoty o każdym z nich, zbiór tych opowieści mógłby stanowić podstawę do napisania świetnej książki.

Przez cały okres istnienia COS‑PZA wyznaczał i nadal wyznacza standardy szkoleniowe, tu rodziła się polska myśl szkoleniowa, która śmiało konkuruje z koncepcjami innych nacji. W Betlejemce taternictwa uczyli i uczą najlepsi instruktorzy, wyraziste i barwne osobowości. Nauka w Ośrodku to nie tylko szkoła taternictwa, ale również przygoda i możliwość poznania ciekawych ludzi.


Filmowe wspomnienie z bardzo dawnych lat:

„Betlejemskie Gwiazdy” (cz.1)  http://www.youtube.com/watch?v=b-iGJX1lZRk

„Betlejemskie Gwiazdy” (cz.2) http://www.youtube.com/watch?v=fXDReEkalgU